De vraag hoeveel landen er precies zijn is misschien wel de moeilijkste tot nu toe. Er zijn namelijk nogal wat manieren om te tellen. De VN erkent 195 landen: 193 lidstaten en twee niet-lidstaten (Palestina en Vaticaanstad). Het totaal aantal landen dat tenminste door één lidstaat wordt erkent ligt met 201 nog wat hoger, omdat Taiwan, West-Sahara, Kosovo, Zuid-Ossetië, Abchazië en Noord-Cyprus dan ook meegerekend moeten worden. En er zijn tenminste 204 soevereine staten: de 201 van hiervoor plus Somaliland, Transnistrië en, jawel, Nagorno-Karabach. (Of 206, als je ook Niue en de Cookeilanden meetelt.) De sportwereld is om de een of andere reden nog groter. Het Olympisch Nationaal Comité laat 206 landen om de medailles strijden en bij de FIFA dingen er zelfs 211 mee naar het kampioenschap.
En dan heb ik het nog niet eens gehad over het aantal landcodes voor telefoonnummers (dat zijn er 249) en het aantal zogenaamde topleveldomeinen voor websites, zoals .nl of .be (dat schijnen er zo’n 280 te zijn). Die aantallen liggen zoveel hoger omdat veel gebieden die niet officieel onafhankelijk zijn verklaard wel hun eigen landcode en topleveldomein hebben. Frans Polynesië heeft bijvoorbeeld beide maar ontbreekt op de lijst van de VN omdat het officieel een overzees territorium van Frankrijk is.
Als al deze getallen iets duidelijk maken, is het dat er niet één enkel antwoord bestaat op de vraag hoeveel landen er zijn.
Ik moest dus zelf bepalen hoe ik zou gaan tellen. In het begin overwoog ik om uitsluitend boeken te lezen uit de lidstaten en niet-lidstaten van de VN, maar al snel begon ik te twijfelen. Hoe neutraal is deze lijst eigenlijk? Is de VN niet bevooroordeeld? Bovendien zou ik op deze manier ontzettend veel gebieden moeten overslaan. Zou een ware wereldreis wel compleet zijn zonder Puerto Rico, Hong Kong of Groenland?
Ik sloeg verwoed aan het rekenen om erachter te komen hoeveel boeken ik zou moeten lezen als ik niet alleen alle VN-landen zou meetellen maar ook alle soevereine staten en alle overzeese gebieden. Toen bedacht ik dat zelfs deze criteria nog belangrijke regio’s over het hoofd zien. Hebben Schotland en Catalonië niet ook een duidelijke eigen identiteit en genoeg inwoners die graag onafhankelijk zouden willen zijn?
Ik realiseerde me dat ik, wat ik ook deed, bepaalde gebieden zou uitsluiten. Hoe je het ook wendt of keert, de vraag hoeveel landen er zijn is een fundamenteel politieke vraag die geen neutraal antwoord kent.
Intussen moest ik mijn landenlijst, die steeds onhaalbaardere lengtes had aangenomen, uit praktische overwegingen drastisch inkorten. Uiteindelijk besloot ik daarom om toch de lijst van de VN als uitgangspunt te gebruiken. Als klein gebaar naar de wereld voorbij de VN voegde ik Kosovo en Taiwan eraan toe. Kosovo riep immers de onafhankelijkheid uit in 2008 en wordt op dit moment door 111 van de 193 VN-lidstaten erkend als onafhankelijk land. Taiwan was al eens lid van de VN en lijkt een typisch voorbeeld van een land dat geen land genoemd mag worden, maar dat in de praktijk wel is.
Zo kom ik uit op een totaal van 197 landen. Toch blijft deze keuze enigszins arbitrair. Het betekent dat ik wel Nieuw-Zeeland zal bezoeken maar niet de Cookeilanden, en dat ik wel naar Nederland zal gaan maar niet naar Curaçao.
Het is geen ideale keuze, het is zelfs geen uitzonderlijk goede keuze en het is zeker geen neutrale keuze. Maar het is een begin.
4 Reacties
Allereerst een vraag: waar kan ik de prachtige wereldkaart vinden die bovenaan deze pagina staat? Die zou ik wel heel graag boven mijn bureau willen hangen. Is die ergens te koop?
Verder begrijp ik dat het niet eenvoudig is om een reis door alle landen te maken, want de criteria voor ‘wel-of-niet land zijn’ zijn dus niet eenduidig en worden door verschillende ogen, met verschillende achtergronden en doelen, bekeken en vastgesteld. Ik begrijp dat je een keus moet maken. Wie weet hebben lezers uit landen die door jou nu niet geïncludeerd worden, wel goede argumenten om hun land toch in deze reis op te nemen. Ik ben zeer benieuwd en zie uit naar het volgende verhaal, want dit is werkelijk een ontzettend leuk en leerzaam project!
Misschien kan ik in 2020 aan de rest van de wereld beginnen! De kaart mag je hebben, al had ik eigenlijk een andere projectie moeten gebruiken. Deze geeft een wel erg vertekend beeld van de wereld, waarbij Groenland en Rusland veel te groot zijn en Afrika veel te klein.
Het is inderdaad best gek om maar één boek uit China en Rusland te lezen en andere gebieden met veel kleine landjes wel allemaal apart te behandelen, maar ja, het is een begin 😉
Laatst kwam ik een gedichtenbundel van een Antilliaanse schrijver tegen, dus ik dacht meteen: dat is er eentje voor mijn leesreis! Om daarna te bedenken dat de Antillen officieel bij Nederland horen. Maar die bundel krijgt wel een streepje voor.
Je hebt helemaal gelijk. Ik vond het ook een moeilijke keuze, maar misschien kom ik hierna wel aan de rest van de wereld toe! Ik ben benieuwd naar de bundel – ik weet veel te weinig van Antilliaanse literatuur.