Koeweit: knipogen en kattenkwaad

Na talloze verhalen over gestrande dromen en gesneuvelde liefdes, was ik toe aan iets lichts. Eén blik op de website van Nada Faris, een jonge auteur en poetry slammer uit Koeweit, vertelde me dat ik bij haar aan het juiste adres was. Haar bundel Mischief Diary (2018), een reeks grappige, korte verhalen gebaseerd op waargebeurde feiten, was precies de komische noot die ik zocht.  

‘Call me Master,’ begint Faris. ‘Master of the universe. Master of your soul. Master of disaster. But not plain old Nada.’ Van kleins af aan heeft ze een hekel aan die naam. In het Arabisch betekent Nada ‘dauw’, ‘that flimsy drop of water on an equally flimsy blade of grass in the wee hours of the morning’. Maar het kan nog erger: in het Spaans betekent haar naam ‘niets’. Gewoon niets. Noppes, niente, Nada. ‘So if you tell foreigners you’re called Nada, they look at you funny,’ schrijft Faris. ‘They think you’re pulling their leg. “Oh, ha ha!” When they realize that you’re serious, they soften. Their eyes say, “You poor girl.” Their mouths say, “Well, you’re not Spanish… and the morning dew is such a beautiful thing.”’

De lichte, humoristische toon van de tirade over haar naam zet de toon voor de rest van Mischief Diary. In vijftien grappige, toegankelijke verhalen neemt Faris ons mee van haar jeugd naar het heden. Ze schrijft over het kattenkwaad dat ze uithaalde als kind, de avonturen die ze beleefde als tiener en de verontrustende dingen die ze meemaakte als jonge vrouw. Ze schrijft met een knipoog over haar cultuur, bijvoorbeeld wanneer ze de eigenaardige kanten van het Koeweitse Arabisch verwoordt: ‘If your mother sees you sleeping, chances are she’d cry out, “Namat alaich tofa,” as in, “may a wall fall and sleep on top of you.” Just love. You know? Kuwaiti style.’ Faris houdt van droge humor (‘I was drowning. Not the best feeling in the world’) en niets of niemand ontkomt aan haar grappen. Ook wij niet. Faris spreekt de lezer regelmatig direct aan en geniet ervan om ons om de tuin te leiden.

De jonge Nada uit de eerste verhalen doet me denken aan Wadjda, de heldin uit Haifaa al Mansours The Green Bicycle. Nada is net zo slordig, ondeugend en opstandig als haar Saoedische evenbeeld. De twee meisjes delen zelfs een liefde voor onconventioneel schoeisel. Waar Wadjda trots rondloopt op haar Chuck Taylor-gympen, draagt de vierjarige Nada het liefst haar vaders felgroene badslippers naar school. In tegenstelling tot de vastbesloten Wadjda heeft Nada geen uitgestippeld plan, waardoor de eerste hoofdstukken een vrolijke chaos van kattenkwaad zijn. In het ene verhaal springt ze uit het raam van een badkamer om haar vriendinnen te redden, in het andere is ze ervan overtuigd dat ze kan vliegen – dat kan Peter Pan toch ook? Stuk voor stuk hebben de verhalen een sterk einde: soms is ze haar ouders te slim af, dan weer neemt ze het schoolhoofd in de maling, en meestal laat ze zien dat ze niet met zich laat sollen.

In het tweede deel, waarin Nada een jonge vrouw is, wordt de bundel volwassener van toon. Faris springt van kattenkwaad naar afvalpogingen, komische conflicten met haar vader en de curieuze manier waarop ze plots in het nationale voetbalteam van Koeweit belandde. Soms eindigen deze verhalen iets serieuzer dan de verhalen uit het eerste deel, maar de bundel is en blijft humoristisch van toon.

Op haar website bestempelt Nada Faris Mischief Diary als YA, maar ook voor volwassenen smaken haar verhalen naar meer. Gelukkig schreef Faris’ ook een dichtbundel, Fountain of Youth (2016), waarin ze schrijft over neoliberalisme, neokolonialisme en de verandering van adolescentie naar volwassenheid. En eerder dit jaar publiceerde ze samen met fotograaf Maha Alasaker een serie portretten van vrouwen uit Koeweit: Women of Kuwait (2019). Als ze die net zo treffend in beeld heeft gebracht als de Nada uit Mischief Diary, kan ik niet wachten om ze te lezen.