Je weet dat een land een kleine literaire traditie heeft wanneer een letterkundige zo goed als alle verschenen werken kan samenvatten in één enkele blogpost. Het overzicht is van de hand van Albert Villaró, die Catalaanse literatuur doceert aan de universiteit van Andorra en zelf ook fictie schrijft. Zijn opsomming is zo gedetailleerd dat hij de indruk wekt dat er niet één literaire letter ontbreekt. Zo kwam ik onder andere te weten dat er in 2002 twee Andorrese gedichten verschenen (van Joan Reguant en Teresa Colom) en dat de laatste in 2003 nog een gedicht publiceerde.
Een rondgang langs alle schrijvers die Villaro opnoemt, leerde dat slechts twee van hen in het Engels vertaald zijn: Teresa Colom, van wie online dit gedicht en dit korte verhaal te vinden zijn, en Albert Salvadó, die als enige een Engelstalig boek publiceerde. En aangezien ik in principe niet op zoek ben naar een enkel gedicht of verhaal maar naar een boek uit elk land, bleef alleen de laatste auteur over.
Alhoewel Salvadó ook kinderboeken en misdaadverhalen schrijft, is hij gespecialiseerd in historische romans. Mijn oog viel op The teacher of Cheops, een intrigeroman waarmee Salvadó in 1998 de Néstor Luján Prize voor historische romans in de wacht sleepte. Het is een van de weinige op zichzelf staande romans tussen verschillende trilogieën, wat wellicht verklaart waarom sommige andere papieren wereldreizigers ook voor dit boek kozen. Een van hen is mijn voorganger Ann Morgan, die Salvadó ooit de Andorrese Dan Brown noemde. Door die benaming verwachtte ik een dikke pil aan te treffen in mijn brievenbus, maar de roman bleek een dun boekje te zijn met op de achterkant zowaar een citaat van Ann Morgans blogpost en op de voorkant een schoolboekachtige aanduiding dat het de Engelse vertaling betrof.
Die vormgeving verklapt dat Salvadó het boek in eigen beheer uitgaf. Normaal gesproken zou dat misschien een teken voor achterdocht zijn, maar dit keer was ik slechts benieuwd. Ann Morgan concludeerde na haar reis dat we in eigen beheer uitgegeven boeken te vaak onderwaarderen en bovendien schreef recensent Joan Josph Isern in de voormalige Catalaanse krant Avui dat Salvadó een bestsellerschrijver zou zijn geweest als hij in een ander deel van de wereld geboren was. Dat maakte nieuwsgierig.
The teacher of Cheops, vertaald door Marc Brian Duckett, speelt zo’n 4.600 jaar geleden tijdens de heerschappij van farao Snofroe en koningin Hetepheres, de ouders van Cheops. Het verhaal draait om Sedum, een in slavernij geboren jongen die aan het sterfbed van zijn moeder zweert dat hij ooit vrij zal zijn. Die kans krijgt hij wanneer zijn woonplaats wordt overvallen door Nubiërs en iedereen die zijn achtergrond zou kunnen verraden uitgemoord wordt.
De snuggere Sedum weet zich keer op keer uit benarde situaties te redden en wordt tewerkgesteld in het paleis van de toekomstige farao Snofroe, waar de gluiperige hogepriester Ramosi de enige is die Sedums geheim kent. Wat volgt is een spannend verhaal vol intriges, corruptie en hebzucht. Sedum raakt ongewild verwikkeld in de machtsstrijd die speelt rond het bouwen van de piramides en moet alles op alles zetten om de belofte aan zijn moeder te behouden.
Hij vindt steun bij de geleerde Sebekhotep, een vriendelijke leermeester die Sedum bijbrengt dat alles in de sterren geschreven is, maar dat de meeste mensen nietsvermoedend hun leven leiden en dat slechts sommigen de sterren leren lezen om hun lot te achterhalen. Zelf probeert Sedum in de sterren te schrijven en zijn lot te veranderen. Voor wie vindt dat dat neigt naar het clichématige: af en toe lijkt Salvadó daar inderdaad wel van te houden. Zo is Sedums vrouw Tuit bijvoorbeeld ‘zoet als honing’ – net als zijn moeder Natia, overigens.
Aan alles is te merken dat Salvadó zich grondig heeft ingelezen in zijn onderwerp. Zijn weergave van het leven in het Oude Egypte is sterk en geloofwaardig, behalve wellicht op het moment waarop we moeten geloven dat een tot slaaf gemaakt meisje met een beperking het jammer vindt dat de soldaten die zich op de andere tot slaaf gemaakte meisjes storten haar niet willen aanraken.
Soms stapt Salvadó echter in de valkuil die voorbereidend onderzoek met zich meebrengt en dreigt het verhaal te verzanden in een historisch feitenverslag. Op andere momenten vertrouwt hij zijn vertelkunsten niet genoeg en geeft hij juist te veel uitleg bij het doen en laten van zijn personages. Maar deze minpunten zijn niet al te storend. Over het algemeen is The teacher of Cheops een fijn wegleesboek dat de lezer bladzijde na bladzijde doet omslaan, benieuwd hoe het met Sedum zal aflopen. Of Salvadó daadwerkelijk een bestsellerauteur geweest zou zijn als hij niet in Andorra geboren was weet ik niet, maar ik heb in ieder geval genoten van zijn verhaal.
4 Reacties
Eindelijk tijd om te lezen over het boek uit Andorra. Het lijkt bijna noodzakelijk om de taal van het betreffende land te leren, als het aantal schrijvers klein is. Want wie weet welke parels daar tussen zitten, ontoegankelijk voor wie die taal niet meester is.
Ik ben zeer benieuwd hoe Sedum probeert om zelf in de sterren te schrijven. Dat is alvast een reden om dit boek te lezen.
Een talenknobbel zou inderdaad wel van pas komen bij dit project.
Hier lopen onze leesreizen toch uit elkaar, want voor mij is het wel een eis dat het boek zich ook afspeelt in het betreffende land, zodat ik iets over de cultuur kan leren. Maar bij kleine landen als Andorra wordt dat wel heel lastig. Wie weet heb ik over een tijdje alleen nog maar zulke landen over en dan is dit boek wel een goed alternatief.
Dat is ook een mooi criterium, dat heb ik zelf ook overwogen. Ik kan me inderdaad wel voorstellen dat dat bij sommige landen niet mogelijk is, tenzij je toch weer uitwijkt naar een auteur uit een ander land. En uiteindelijk ging het mij er vooral om boeken te lezen van auteurs met verschillende achtergronden, waar ze dan ook over schrijven.